IV Edycja Projektu "Poznań Uzależniony od Profilaktyki"

"Poznań uzależniony od profilaktyki" to projekt, który ma uchronić młodych ludzi przed uzależnieniami. W ciągu roku szkolnego 2022/2023 młodzi ludzie wzięli udział w warsztatach, pokazach filmowych oraz zajęciach, dzięki którym uczuli się jak uniknąć współczesnych zagrożeń. Jest to już jego czwarta edycja, do której zgłosiły się 63 szkoły, 326 klasy i 7013 uczniów (https://www.poznan.pl/mim/info/news/poznan-uzalezniony-od-profilaktyki,191021.html).

Profilaktycy z naszego ośrodka już drugi raz brali udział w tym projekcie. W poprzedniej, trzeciej edycji projektu, prowadziliśmy lekcje profilaktyczno-terapeutyczne adresowane do uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych Dzielnicy Grunwald. Wtedy nasze działania były nakierowane na uzależnienia chemiczne (alkohol, narkotyki, dopalacze i inne środki psychoaktywne). W obecnej czwartej edycji projektu realizowaliśmy lekcje profilaktyczno-terapeutyczne pt. „W Sieci”¹ dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych Dzielnicy Stare Miasto. Lekcje prowadzone były od lutego do końca maja 2023 roku.

Celem lekcji było:

• przeprowadzenie wstępnej diagnoza skali zjawiska w danej grupie,
• zwrócenie uwagi uczniów na zjawisko uzależnienia od komputera, Internetu, gier i telefonów komórkowych,
• zwrócenie uwagi na sygnały ostrzegawcze i objawy problemowego używania Internetu itp.,
• zmniejszenie lub eliminacja czynników ryzyka oraz wzmocnienie czynników chroniących,
• uświadomienie i modyfikacja w kierunku zdrowego stylu życia zagrażających postaw dotyczących zachowania wobec popularnych zjawisk społecznych takich jak komputer, Internet,
• wypracowanie zasad jak zachowywać się, by zmniejszyć ryzyko uzależnienia i gdzie można szukać pomocy,
• zwiększenie wiedzy dotyczącej cyberprzemocy oraz bezpiecznego korzystania z sieci,
• wypracowanie zasad jak zachowywać się, by zmniejszyć ryzyko bycia ofiarą cyberprzemocy,
• afirmowanie zasad zdrowego i bezpiecznego życia, zachęta do świadomego i aktywnego organizowania sobie czasu wolnego,
• wsparcie diagnostyczne dla pedagogów szkolnych, wychowawców (raport diagnostyczny obejmujący problematykę uzależnień behawioralnych i cyberprzemocy²).

Lekcjami profilaktyczno-terapeutycznymi objęto grupę 1370 uczniów z 61 klas VII i VIII szkół podstawowych oraz klas I i II szkół ponadpodstawowych.

Jednym z elementów lekcji było przeprowadzenie testu uzależnienia od Internetu dr Kimberly Young³, który pozwolił ocenić to zjawisko w badanej grupie. Okazało się, że według testu 15,6% ankietowanych jest uzależnionych od Internetu, a 15,9% ma niebezpieczną skłonność do uzależnienia. Ze szczegółowej analizy wynikło, że dziewczęta wykazały znacznie większe predyspozycje w kierunku diagnozy uzależnienia od Internetu niż chłopcy.

W ankiecie końcowej uczniowie mieli możliwość odpowiedzieć na pytania dotyczące cyberprzemocy, ocenić zajęcia i ich przydatność oraz wyrazić swoje opinie.

Młodzież oceniła spotkania w skali szkolnej (1 – 6) na: 5,0

Jeśli chodzi o pytania dotyczące cyberprzemoc to:

• co czwarty uczeń (27,6%) był ofiarą rozpowszechniania przez Internet kompromitujących go materiałów,
• dwóch na trzech uczniów (62,1%) doświadczyło za pośrednictwem Internetu lub SMS-ów wulgarnego wyzywania, straszenia czy ośmieszania,
• co piąty uczeń (21,8%) było ofiarą podszywania się pod niego w Internecie,
• odsetki wyników dotyczące cyberprzemocy dla dziewcząt są znacznie wyższe do odsetków wyników dla chłopców.

W ankiecie końcowej uczniowie wyrazili też swoje opinie o programie (przeczytaj także: Opinie młodzieży na temat lekcji profilaktyczno-terapeutycznych pt. „W Sieci”) oraz odpowiedzieli na pytania, z których wynika że:

• 77,0% ankietowych stwierdziło, że dowiedziało się ze spotkań czegoś nowego,
• 80,5% ankietowanych wykorzysta to, czego się nauczył,
• 55,2% ankietowanych chce uczestniczyć w innych spotkaniach dotyczącej tej tematyki,
• 14,9% ankietowanych deklaruje, że potrzebuje pomocy dla siebie, bliskiego lub znajomego w problematyce uzależnień behawioralnych lub cyberprzemocy,
• o pomoc poprosiło 22,7% dziewcząt i 7,0% chłopców co potwierdza zgodność z wynikami dotyczącymi różnicy w odsetkach dotyczących uzależnienia i cyberprzemocy między tymi płciami.

_____

¹Autorem scenariusza jest Lech Gwiaździński z Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień oraz Stowarzyszenia „Remedium”.

²Pełna wersja raportu z wynikami badań z poszczególnych szkół i klas jest dostępna w wersji papierowej i elektronicznej w Wydziale Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania. Szkoły biorące udział w badaniach otrzymały raport z wynikami ogólnymi/zbiorczymi dla całości przedsięwzięcia oraz wynikami z poszczególnych realizacji w danej szkole.

³Źródło: Young K. S. (2011), Clinical Assessment of Internet-Addicted Clients, w: Young K. S., Abreu N. de (ed.),Internet Addiction. A Handbook and Guide to Evaluation and Treatment, Hoboken: John Wiley and Sons.